Transkobiecość i sadomasochizm/BDSMZwiązki i napięcia w polu produkcji płci
Dr Jan Szpilka podjął się analizy przedstawienia seksualnego wymiaru życia osób trans w kulturze. Proponuje nowe spojrzenie na praktyki BDSM jako na wyraz transkobiecej ekspresji płciowej. Do tej pory były one postrzegane przez badaczy głównie w kategoriach „dowodu na indywidualną perwersję”.
Założenia projektu
Punktem wyjścia do rozważań nad wzajemną relacją płciowości oraz seksualności jest powieść Imogen Binnie „Nevada” – powszechnie uznawana za przełomowy tekst z zakresu współczesnej literatury transkobiecej. Akcja powieści zaczyna się od sceny nieudanego sadomasochistycznego zbliżenia między główną bohaterką i jej dziewczyną. Dr Jan Szpilka w Uniwersytetu SWPS stawia pytanie: czy to przypadek?
Współczesne badania nad transpłciowością zazwyczaj pomijają seksualny wymiar życia osób trans. Dlatego niniejszy projekt stawia sobie za cel analizę zjawiska transkobiecego sadomasochizmu/BDSM w historii i kulturze jako wziernika w nierozwiązywalny splot seksualności i płci. Analiza ta przyczyni się do wytworzenia języka, który pozwoli lepiej wypowiedzieć sposób, w jaki seksualne pragnienie staje się wyrażeniem własnej płciowości. Do tej pory również w dzisiejszych badaniach nad sadomasochizmem praktyki te zazwyczaj traktowane były jako niemające bezpośredniego związku z płciowym doświadczeniem, ekspresją i tożsamością. Dlatego też projekt ten zakłada całkowitą zmianę optyki.
Jest to projekt dążący do przełamania teoretycznego impasu na przecięciu między badaniami płci i seksualności. Jednocześnie nie ogranicza się on tylko i wyłącznie do suchych, akademickich rozważań, lecz daje nadzieję na nowy, bardziej inkluzywny i tolerancyjny język, za pomocą którego nauczymy się mówić o tym, co trudne i niejasne w pragnieniu seksualnym, jakie jest również pragnieniem płci. W dobie nowej widoczności transkobiet w społeczeństwie taka nauka jest po prostu konieczna.
Metodologia
Projekt zakłada rozbudowaną analizę materiałów archiwalnych, takich jak historyczna literatura seksuologiczna i pornograficzna oraz odniesienie ich do współczesnej kultury literackiej i medialnej transkobiet.
Użyteczność wyników
Projekt zaowocuje powstaniem monografii naukowej w językach polskim oraz angielskim. Z pewnością przyczyni się on do wzmocnienia współpracy międzynarodowej w obszarze trans oraz queer studies, a w naszym kraju stanowić będzie fundament pod instytucjonalizację tej dyscypliny badawczej. Zapewni pionierską w skali światowej ramę do analizy rubieży transkobiecej seksualności. Często jest ona bowiem przedstawiana w sposób stereotypowy i pełen uprzedzeń. Niniejszy projekt zamierza przełamać tę narrację – dlatego też niesie ze sobą ogromny potencjał zmiany społecznej.